Wraz z premierą kolejnego raportu (przygotowany przez Delab UW dla Polskiego Funduszu Rozwoju oraz Google) coraz bardziej nurtuje mnie pytanie, czy dokładne opisywanie kompetencji przyszłości w kontekście systemu edukacji (w przypadku tego raportu głównie uniwersytetów) ma sens? Autorki, z czym się zgadzam i z czym zgadza się większość podobnych raportów, zwracają uwagę na konieczność wspierania przez formalną edukację ducha odkrywania czy redukcji wykładów na rzecz warsztatów. Podoba mi się jak wprost zostało określone to w tym raporcie, choć może to zaboleć te uczelnie wyższe, które nadal mocno bronią swoich struktur i hierarchii. Jednocześnie rekomendacje opisywane w raporcie w praktyce wdrażane są coraz częściej i coraz lepiej w edukacji szkolnej (tam, gdzie mają do tego odwagę nauczyciele i dyrektorzy szkół) oraz w edukacji dorosłych (podczas warsztatów i programów organizowanych przez organizacje pozarządowe i firmy). Jednak edukacji przez całe życie nie poświęca się tyle uwagi co edukacji szkolnej i wyższej. Tymczasem to w niej leży według mnie największy potencjał do tego, by uczyć elastycznie, eksperymentować i wprowadzać wiedzę i kompetencje, które pomogą nie tylko adaptować się do zmian, ale również kształtować swoją przyszłość.

Kompetencje przyszłości w podziale na trzy grupy umiejętności: poznawcze, społeczne i techniczne, raport  Kompetencje przyszłości, DElab UW 2019

Nawet jeśli edukacja dorosłych napędzana jest dziś głównie przez potrzeby rynku pracy, to kompetencje miękkie takie jak kreatywność, umiejętności rozwiązywania skomplikowanych problemów i współpraca, są również tymi których potrzebujemy również poza pracą. Oczywiście nie możemy zapominać o tym, że takie podstawy jak duch odkrywania, wytrwałość i gotowość do uczenia się na błędach, wyrabiamy w sobie bardzo wcześnie. Dlatego zgadzam się z Grzegorzem Stunżą, że jeśli chodzi o uniwersytety, to warto skupić się na edukacji nauczycieli i nauczycielek, aby mogli przekazywać to dalej w ramach szkoły.

Odświeżającym (i rozszerzającym) uzupełnieniem raportów o kompetencjach przyszłości był dla mnie ten artykuł w magazynie Science (kudos dla Tomka P. za polecenie), który przekłada „kompetencje przyszłości” na konkrety. Science zapytało kilkoro młodych naukowców z różnych dziedzin, o to co wg. nich potrzebne jest edukacji, aby lepiej uczyć o wyzwaniach, z którymi mierzą się badawczo. Naukowcy mówią o roli kontaktu z naturą, uczeniu odpowiedzialności, myśleniu o przyszłości i uczeniu komunikacji pomiędzy przedstawicielami różnych dyscyplin, ale również kultur.

Tekst pochodzi a newslettera autora: Rekonesans w sieci #52 Od dawna wiemy co trzeba zrobić. z dnia 24 września 2019 r.